Çok denklemli anlaşmada ilk adım olarak İran, 10 Ağustos’ta Tahran’daki Evin Hapishanesi’nde tutulan dört ABD vatandaşını ev hapsine çıkarmıştı.
İran’ın yurt dışında dondurulan fonlarının 6 milyar dolarlık kısmı önümüzdeki hafta Katar’daki bankalara havale edilmesi bekleniyor. Bu da İran’da tutuklu bulunan beş ABD vatandaşı ile ABD’de tutuklu bulunan aynı sayıda İranlı’nın serbest kalmasının önü açılacak.
Çok denklemli anlaşmada ilk adım olarak İran, 10 Ağustos’ta Tahran’daki Evin Hapishanesi’nde tutulan dört ABD vatandaşını ev hapsine çıkardı. Anlaşma kapsamındaki diğer kişi de halihazırda ev hapsinde tutuluyordu.
ABD yönetimi, bu kişiler arasında işadamları Siamak Namazi (51) ve Emad Sharqi (59) ile aynı zamanda İngiliz vatandaşı olan çevreci Morad Tahbaz’ın (67) yer aldığını duyurdu.
Reuters’e konuşan iki kaynağa göre biri kadın olan dördüncü ve beşinci Amerikalıların kimlikleri açıklanmadı.
Doğrudan diplomatik ilişkisi olmayan iki ülke arasında varılan anlaşmayı sağlayan müzakerelerin merkezinde Katar yer alıyor.
Reuters’e konuşan ve görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, Doha’nın, İranlı ve ABD’li müzakerecilerin ayrı otellerde oturup mekik diplomasisi yoluyla konuştuğu en az sekiz tur toplantıya ev sahipliği yaptığını, ilk oturumların ağırlıklı olarak çetrefilli nükleer soruna, sonraki oturumların ise mahkumların serbest bırakılmasına odaklandığını söyledi.
Doha, paranın ABD yaptırımları kapsamındaki ürünlere harcanmamasını sağlamak için bankacılık ücretlerini ödeyeceği ve harcamaların takip edileceği bir mekanizma kuracak. Ayrıca mahkum takası da Katar üzerinden yapılacak.
ABD Dışişleri Bakanlığı sözcüsü, İranlı mahkumların serbest bırakılmasının kesin zamanlamasını açıklamaya hazır olmadığını söyledi
“İran başlangıçta fonlara doğrudan erişim istedi ancak sonunda Katar üzerinden erişim sağlamayı kabul etti,” ifadelerini kullanan üst düzey bir diplomat “İran gıda ve ilaç satın alacak, Katar ise ödemeyi doğrudan yapacak.”
ABD yönetimi fon transferinin zamanlaması konusunda yorum yapmasa da 5 Eylül’de Güney Kore Dışişleri Bakanı Park Jin, İran’ın fonlarını aktarma çabalarının sürdüğünü söyledi.
Görüşmeler hakkında bilgi sahibi bir kaynak, her şey planlandığı gibi giderse Katar’daki bankalara transferin önümüzdeki hafta sonuçlanmasının beklendiğini söyledi.
Görüşmelere ilişkin bilgi veren kaynak transferinin tamamlanmasının ardından “Amerikalı mahkumlar Tahran’dan Katar’a uçacak, İranlı mahkumlar da ABD’den Katar’a ve ardından İran’a nakledilecek,” ifadelerini kullandı
